آشنایی با بعضی علل رنگ غیر طبیعی ادرار - مجله زیبایی زندگی

رنگ غیر طبیعی ادرار

رنگ طبیعی ادرار از زرد کمرنگ تا طلایی پر رنگ متغیر است. رنگ های نارنجی، قرمز، آبی، سبز و قهوه ای از جمله رنگ های غیر طبیعی برای ادرار محسوب می شوند.

علل متعددی برای تغییر رنگ ادرار مطرح هستند. بعنوان مثال، مصرف داروها و موادغذایی خاص، بعضی بیماری ها و نیز از دست دادن آب از جمله مواردی هستند که می توانند باعث تغییر رنگ ادرار شوند.

اگر رنگ ادرارتان بدون علت واضحی تغییر پیدا کرد با پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری در خصوص آن مشورت کنید چرا که در بعضی موارد، تغییر رنگ ادرار ناشی از یکی بیماری زمینه ای جدی است که احتیاجمند درمان است.1

علت رنگ غیرطبیعی ادرار

عوامل زیادی می توانند موجب غیرطبیعی شدن رنگ ادرار شوند. بعضی دلایل موقتی و بی ضرر هستند. برای مثال مصرف بعضی غذاها یا داروها می توانند موجب تغییر رنگ ادرار شوند. اما سایر دلایل جدی تر هستند. برای مثال ممکن است یک آسیب دیدگی، عفونت یا شرایط پزشکی دیگری وجود داشته باشد که احتیاج به درمان آن باشد.

ادرار زرد تیره

اگر ادرار تیره تر از حد نرمال به نظر برسد احتمالاً بدن دچار کم آبی است. اگر مایعات کافی مصرف نکنید ترکیبات موجود در ادرار غلیظ تر شده و درنتیجه رنگ آن تیره تر می گردد.

ادرار قرمز یا صورتی

ادرار قرمز یا صورتی رنگ می تواند در اثر موارد زیر ایجاد گردد:

بعضی غذاها مانند چغندر، تمشک و ریواس

بعضی داروها مانند ریفامپین، پیریدیوم و داروهای مسهل که حاوی سنا هستند.

وجود خون در ادرار برای مثال در اثر آسیب دیدگی، انسداد مجرای ادرار، عفونت، بیماری کلیه و بزرگی خوش خیم پروستات یا سرطان.

مسمومیت در اثر سرب یا جیوه

آسیب شدید عضلانی

وجود خون در ادرار علتی برای نگرانی بوده و می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی سلامتی باشد.

ادرار نارنجی

ادرار نارنجی اغلب در اثر مصرف داروهای خاصی ایجاد می گردد ازجمله:

ریفامپین

پیریدیوم

داروهای مسهل

سولفاسالازین

بعضی داروهای شیمی درمانی

بعضی شرایط پزشکی نیز می توانند موجب نارنجی شدن رنگ ادرار شوند. این حالت ممکن است نشانه ای از مشکلاتی در مجرای صفراوی یا کبد باشد، بخصوص اگر رنگ مدفوع نیز روشن باشد. رنگ ادرار ممکن است در اثر کم آبی بدن نیز نارنجی دیده گردد.

ادرار آبی یا سبز

ادرار با رگه های آبی یا سبز می تواند در اثر عوامل زیر ایجاد گردد:

رنگ های خوراکی

رنگ های استفاده شده در بعضی آزمایش های کلیه و مثانه

بعضی داروها و مکمل ها مانند ایندومتاسین، آمی تریپتیلین، پروپوفول و بعضی مولتی ویتامین ها

در موارد نادر ممکن است در اثر شرایط زیر ایجاد گردد:

عفونت در مجرای ادرار در اثر باکتری سودوموناس آئروژینوزا

هیپرکلسمی خوش خیم خانوادگی، یک بیماری ارثی نادر

ادرار قهوه ای

ادرار قهوه ای می تواند در اثر مواد زیر ایجاد گردد:

بعضی مواد غذایی مانند باقلا، آلوئه ورا یا ریواس

بعضی داروها مانند پریماکین، کلروکین، نیتروفورانتوئین، مترونیدازول، متوکاربامول و داروهای مسهل حاوی کاسکارا یا سنا

بعضی عفونت های مجرای ادرار، اختلالات کبدی و کلیوی

آسیب عضلانی شدید

بوی ادرار

ادرار معمولاً داروی بوی شدیدی نیست؛ اما بعضی مواد غذایی (بخصوص مارچوبه که دارای ترکیبات گوگرد بدبویی است) و نیز مکمل های ویتامین ب 6 می توانند باعث تغییر بو شوند. در صورت کم شدن آب بدن و غلیظ شدن ادرار ممکن است بوی شدید آمونیاک احساس گردد. اگر پس از ادرار بوی شدیدی را حس کردید ممکن است نشانه ای از عفونت مجرای، دیابت، عفونت مثانه یا بیماری های متابولیک باشد.2

ویژگی های غیر طبیعی ادرار

شرایط مختلفی وجود دارد که منجر به دفع اجزای غیرطبیعی همراه با ادرار یا ویژگی های غیر طبیعی آن خواهند شد.بیشتر ویژگی های غیرطبیعی ادرار با پسوند uria مشخص می شوند.بعضی از انواع متداول ویژگی های غیرطبیعی ادرار شامل موارد زیر است:

پلی اوریا

اندازه زیاده از حد ادرار، غالباً به علت دیابت.

گلیکوزوریا

وجود گلوکز در ادرار، به علت افزایش دیابت.

هماتوریا

وجود گلبول های قرمز خون در ادرار ناشی از عفونت یا آسیب کلیه.

الیگوریا

کاهش غیر طبیعی ادرار، اغلب به علت شوک یا آسیب کلیه.

پروتئینوریا

وجود پروتئین در ادرار، غالباً به علت گلومرول های نشتی یا آسیب دیده.

دیسوریا

احساس درد یا ناراحتی هنگام ادرار، غالباً در اثر عفونت های دستگاه ادراری.3

عوامل خطر تغییر رنگ ادرار

کاهش اندازه ادرار و تغییر رنگ آن همواره در نتیجه استفاده از غذاها و داروها نیست و ممکن است به علت بیماری از جمله عفونت ادراری و شرایط پزشکی باشد.

عوامل خطری که می توانند بر رنگ ادرار تأثیر بگذارند، عبارتند از:

سن

تومورهای مثانه و کلیه، که باعث ایجاد خون در ادرار و تغییر رنگ آن می گردد، در افراد مسن شایع تر است.مردان بالای 50 سال گاهی به علت بزرگ شدن غده پروستات، دچار هماتوریا، یا خون در ادرار می شوند.

سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری یا سنگ کلیه، خطر ابتلا به این دو بیماری را افزایش می دهد.بیماری ها و سنگ کلیه می توانند باعث ایجاد خون در ادرار شوند.3

چه زمانی باید در پی یاری های پزشکی بود؟

اگر ادرار رنگ غیرطبیعی پیدا کند به طوری که مرتبط با غذا یا دارویی که مصرف نموده اید یا کم آبی بدن نباشد، باید به پزشک مراجعه کنید. بعضی دلایل زمینه ای ادرار غیرطبیعی یا تیره رنگ بی ضرر هستند؛ اما بعضی دیگر بیماری های جدی بوده که احتیاج به درمان دارند.

پزشک می تواند به شما برای شناسایی علت غیرطبیعی بودن رنگ ادرار یاری کند. در صورت مشاهده خون در ادرار مراجعه به پزشک بسیار مهم است. بعلاوه اگر رنگ ادرار قهوه ای تیره همراه با مدفوع روشن یا زردی رنگ پوست یا چشم ها باشد نیز باید به پزشک مراجعه کرد.2

پزشک علت را چگونه تشخیص می دهد؟

پزشک احتمالاً از شما سؤالاتی درباره ادرارتان خواهد نمود. از جمله اینکه:

چه مدت است که رنگ ادرارتان غیر عادی شده؟

آیا ادرارتان بوی غیر عادی ای هم می دهد؟

ایا لخته خون هم در آن دیده اید؟

پزشک احتمالاً از شما می پرسد که هنگام ادرار احساس درد یا نشانه های دیگری هم داشته اید یا نه. بعلاوه ممکن است از شما بپرسد که چه دارو هایی مصرف می کنید. شما حتماً باید پزشک را از همه دارو های بدون نسخه و تجویزی و همینطور هر گونه مکمل گیاهی مورد مصرف تان مطلع کنید.

بسته به رنگ ادرارتان و دیگر نشانه هایی که دارید، پزشک ممکن است یک یا دو آزمایش برای شما تجویز کند. مثلاً ممکن است از شما بخواهد آزمایش ادرار دهید تا وجود نشانه های عفونت یا دیگر مواد غیر عادی در آن آنالیز گردد. بعلاوه ممکن است یک آزمایش خون هم برای شما تجویز گردد. آزمایش خون می تواند یاری کند که پزشک متوجه گردد کبد و کلیه های شما عملکرد درستی دارند یا خیر.

پزشک ممکن است از شما بخواهد یک سونوگرافی هم از مثانه یا کلیه های خود بگیرید. اگر مشکوک به سنگه کلیه باشید ممکن است گرفتن سی تی اسکن از شکم و لگن برایتان تجویز گردد.1

فرایند درمان

برنامه درمانی توصیه شده به وسیله پزشک بستگی به علت غیرطبیعی بودن رنگ ادرار دارد. برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ تشخیص، گزینه های درمانی و منظره بلندمدت خود با پزشک صحبت کنید. در بعضی موارد تغییرات ساده در شیوه زندگی ممکن است تنها اقدامی باشد که به آن احتیاج دارید.

اگر ادرار در اثر کم آبی بدن رنگ غیرطبیعی داشته باشد باید بیشتر مایعات مصرف کنید. درصورتی که تغییر رنگ در اثر بعضی مواد غذایی ایجادشده باشد باید مصرف آن ها را در صورت لزوم کاهش دهید.2

پینوشتها

1.www.drnamdari.com

2.www.pezeshket.com

3.www.darmankade.com

منبع: راسخون