هر آنچه باید در خصوص هنر مکرومه بافی و کاربرد های متنوع آن بدانید - مجله زیبایی زندگی

مکرومه بافی چیست؟

ساده ترین تعریفی که از مکرومه می توان داشت، هنر تبدیل نخ به یاری تکنیک گره زدن، به منسوجات تزیینی است. در واقع نخ های مخصوص مکرومه بافی با یاری دست به ردیف هایی از گره های مختلف تبدیل می شوند و در نهایت می توانند بنا به کاربرد، به عنوان یکی از اکسسوری های دکوراسیون خانه یا استایل شخصی استفاده شوند.

هنر مکرومه بافی از انواع مختلفی گره تشکیل شده است که معروف ترین آن ها گره مربعی ساده و متناوب، دوبرابر نیمه، مارپیچ، مارپیچ نیمه و گره سر انداختن عمودی و افقی است.

دانستنی های از تاریخچه مکرومه بافی در دنیا

اولین استفاده های ثبت شده از گره های به سبک مکرومه در حکاکی های تزیینی به جا مانده از بابلیان و آشوریان است. بافت حاشیه لباس های آن موقع در مجسمه های سنگی، یادآور شمایل گره های مکرومه بافی است. اسپانیا بعد از فتح شمال آفریقا هنر مکرومه بافی را به اروپاییان معرفی کرد. مکرمه از اصطلاحات بافندگان عرب در قرن سیزدهم بود و به معنی حاشیه است. بافندگان عرب، نخ اضافی در حاشیه پارچه های دست باف، همانند حوله یا شال را به گره های تزیینی تبدیل می کردند. در واقع گفته می گردد که مکرمه از کلمه عربی مکرمیه گرفته شده است که به معنای حاشیه تزیینی است. البته به عقیده دیگر این کلمه می تواند ریشه ترکی داشته باشد.

گفته می گردد که ویکتوریا ماری ملکه انگلستان، برای اولین بار در قرن هفدهم این هنر را در این سرزمین رواج داد. علاوه بر ویکتوریا ماری، این هنر به وسیله ملوانان نیز در انگلستان معرفی گردید. ملوانان بایاری گره های مکرومه بافی، دست سازهایی مانند تخت آویز سفری، کمربند و… خلق می کردند و آن ها را در بنادر می فروختند. بنابراین مکرومه بافی در دوران ویکتوریا بیشترین محبوبیت را داشت و مردم خانه خودشان را با یاری منسوجات این هنر مانند رومیزی، روتختی و پرده تزیین می کردند.

محبوبیت مکرومه با گذشت زمان کم شد و سپس دهه هفتاد میلادی، به عنوان یکی از دیوارپوش های تزئینی، رومیزی، روتختی، آویز گلدان، اکسسوری های استایل شخصی و… استفاده از آن مجدد رواج پیدا کرد. بعلاوه استفاده از زیورآلات تهیه شده از هنر مکرومه بافی نیز در آمریکا رواج پیدا کرد. گردنبند، دستبند و خلخال از نمونه های این جواهرات بود. این جواهرت تلفیقی از گره های مربعی با سنگ های شیشه ای مصنوعی، استخوان و پوسته های صدف دریایی بود.

آموزش انواع گره های مکرومه بافی

همان طور که گفتی، هنر مکرومه هنر گره زدن است و منسوجات حاصل از این هنر، بافتی از ردیف های گره هستند. تنوع گره های مکرومه سبب شده تا بتوانید طرح های متنوعی از این هنر خلق کنید و با استفاده از تنوع رنگ الیاف، اکسسوری های چشم نواز ایجاد کنید. در ادامه این مطلب قصد داریم که شما را با گره های اصلی مکرومه بافی آشنا کنیم.

1. گره سر انداختن عمودی

این گره برای اتصال نخ مکرومه به لوله فلزی یا چوبی استفاده می گردد. ابتدا نخ را از وسط تا کنید تا یک حلقه ایجاد گردد. حلقه ایجاد شده را از بالا به پشت لوله ببرید. دو انتهای نخ باید در جلوی لوله بماند. سپس دو سر نخ را از حلقه در پشت لوله عبور دهید تا یک گره محکم ایجاد گردد.

2. گره مربعی

با یاری دو رشته نخ تا شده، دو گره سر بندازید تا در نهایت چهار رشته نخ داشته باشید. برای ایجاد این گره شما فقط باید دو رشته نخ کناری را حرکت دهید. اولین رشته نخ سمت راست را از روی دو نخ وسط و زیر نخ سمت چپ عبور دهید. نخ سمت چپ را از زیر دو نخ میانی عبور دهید و به حلقه ایجاد شده به وسیله نخ اول وارد کنید. با کشیدن نخ یک گره نیمه مربع خواهید داشت. اکنون نخ سمت چپ را از روی دو نخ وسطی عبور دهید و زیر نخ سمت راست ببرید. نخ سمت راست از زیر دو نخ میانی عبور دهید و به سمت حلقه ایجاد شده به وسیله نخ سمت چپ راهنمایی کنید. با کشیدن رشته نخ یک گره مربع کامل ایجاد خواهید کرد.

3. گره مربعی متناوب

برای داشتن بافت مشبک باید از گره های مربع متناوب بهره ببرید. به این شکل که پس از ایجاد دو گره مربع حاصل از 8 رشته نخ، کارتان به شکل ردیفی ادامه می دهید و در ردیف دوم، دو رشته نخ میانی را به عنوان دو رشته ثابت وسطی در نظر بگیرید و با دو نخ سمت راست و چپ این نخ های میانی، گره را ایجاد کنید. با تکرار این روند، بافتی مشبک از نخ مکرومه بافی ایجاد خواهید کرد.

4. گره دو برابر نیمه

با دو گره سر و چهار رشته نخ شروع می کنید. نخ سمت چپ را به صورت اریب نگهدارید و از سمت چپ به ترتیب هر نخ را به نخ اریب گره زنید و این کار را برای هر نخ دوبار تکرار کنید. برای ایجاد هر گره باید هر رشته نخ را از روی نخ اریب رد نموده و سپس از زیر نخ اریب وارد حلقه تشکیل شده از این دو نخ می کنیم و آن را محکم می کشیم.

5. گره نیمه عمودی

با چهار رشته نخ و دو گره سر انداخته شروع کنید. دو نخ سمت چپ را روی دو نخ سمت راست بیاورید و زیر آن ها رد کنید تا به دور دو نخ سمت راستی پیچیده گردد. با سفت و شل کردن گره، ارتفاع آن را تنظیم کنید. این گره را می توانید با تعداد زوج رشته های نخ یا رشته های سه تایی نیز ایجاد کنید.

6. گره مارپیچ

با گره سر شروع می کنید تا 4 رشته نخ داشته باشید. توجه داشته باشید که دو رشته میانی کوتاه تر از دو رشته کناری در سمت راست و چپ است. زیرا دو رشته سمت راست و چپ مدام گره می خورند و باید بلندتر از نخ های میانی باشند. این گره به شکل گره مربعی زده می گردد، اما با این تفاوت که کار را یا یکی از دو نخ راست یا چپ شروع می کنیم و با همان نخ ادامه می دهیم تا حالت پیچ خوردگی پیدا کند.

7. گره مارپیچ نیمه

مشابه همان گره مارپیچ است اما با این تفاوت که نخ سمت چپ یا راست را برای شروع انتخاب می کنید و آن را به صورت مربعی یک طرفه به 3 رشته نخ دیگر گره بزنید. در واقع در مارپیچ ساده دو نخ راست و چپ درگیر بودند و دو رشته میانی ثابت بودند. اما در این حالت یک نخ کناری درگیر است و سه نخ دیگر ثابت هستند.

8. گره سر انداختن افقی

گره سر انداختن افقی از دیگر گره های مکرومه بافی است که همان ظاهر گره قلابی سر انداختن اصلی را در راستای افقی ایجاد می نماید. برای شروع با سه گره سر انداخته عمودی و 2 رشته نخ کار را شروع می کنید. کار را با دو رشته میانی گره وسط ادامه می دهید. اول رشته چپی حاصل از گره سر وسطی را از روی دو رشته گره سر سمت چپ رد کنید و به زیر آن بیاورید. سپس امتداد نخ روی حلقه قرار می گیرد و سپس از روی دو رشته نخ عبور می نماید و به زیر آن ها راهنمایی و در نهایت از داخل حلقه ایجاد شده بیرون می آید. امتداد نخ را بنا به طرح دلخواه با کشیدن شل یا سفت کنید. این گره را در جهت دیگر با دو رشته نخ گره سر سمت راست نیز تکرار کنید.

تکنیک های بافت با تلفیق الیاف پشمی

یکی از تکنیک های مجذوب کننده در مکرومه بافی، تلفیق آن با رشته های پشمی تابیده شده رنگی است و به آن ظاهری خیالی می بخشد. برای این کار الیاف را به دو رشته تقسیم کنید و با کشیدن دست روی آن ها، پرزهای اضافی را حذف کنید. یکی از بافت های تلفیقی، به صورت شطرنجی انجام می گردد؛ به این صورت که الیاف پشمی را از میان نخ های مکرومه به صورت شطرنجی باید عبور دهید. در نوعی دیگر می توانید دو رشته از الیاف پشمی را آماده کنید و کار را با دو نخ مکرومه شروع کنید. از سمت چپ الیاف پشمی را به وسط دو رشته نخ مکرومه بیاورید و سر سمت راست الیاف از جهت راست به میان دو نخ مکرومه راهنمایی کنید و در نهایت دو رشته الیاف را بکشید تا محکم گردد. تکرار هر کدام از این بافت ها می تواند ظاهری زیباتر به مکرومه بافی شما دهد.

وسایل مورد احتیاج برای مکرومه بافی

برای شروع مکرومه بافی باید وسایل زیر را تهیه کنید:

• یک استوانه فلزی یا چوبی به طول 30 سانتی متر
• نخ کتانی مخصوص مکرومه به طول 30 متر با قطر حدودی 8 سانتی متر
• نخ پشمی تاب داده شده مرینوس به وزن 25 گرم

آماده سازی برای شروع کار

نخ کتان مکرومه بافی 30 متری را در میزان های زیر ببرید:

• 3/3 متر به تعداد 7 قطعه
• یک تکه 4/5 متری
• یک تکه 1/5 متری

رشته نخ 5/1 متری برای آویزان کردن مکرومه است. برای آویزان کردن کار در زمان بافت می توانید از چوب لباسی، دستگیره در یا پشتی صندلی بهره ببرید. 7 قطعه نخ 3/3 متری دیگر را به وسیله گره سر انداختن عمودی به لوله وصل کنید. بعلاوه نخ 5/4 متری را از سمت چپ 7 نخ دیگر به لوله وصل کنید. این نخ شروعگر کار شما خواهد بود. پس از اتصال این 8 رشته نخ، می توانید کار خود را با گره های مربعی شروع کنید. یکی از طرح های مرسوم با تکرار گره های مربع شروع می گردد و ردیف های متوالی این گره ها می تواند به صورت ناقص زده گردد تا طرحی شبیه به موج خلق ایجاد کنید. سپس می توانید کار را با گره های دو برابر نیمه و گره های نیمه عمودی ادامه دهید.

نخ مکرومه بافی چیست؟

طناب یا نخ مکرومه، گروهی از رشته های الیاف به هم پیچیده شده است که برای بستن و گره زدن به یکدیگر برای خلق آثار هنر معروف مکرومه بافی استفاده می گردد. نخ های مکرومه بافی انواع مختلفی دارند و شامل تک رشته، سه لایه و بافته شده هستند. پنبه، کتان، پلی استر، ابریشم و… مواد اولیه تهیه الیاف مکرومه بافی هستند.

اکسسوری هایی که با مکرومه می توانید خلق کنید

هنر مکرومه بافی امروزه با ایده های مختلفی، توسعه پیدا نموده است و از آن می توان برای خلق اکسسوری های مختلفی استفاده کرد. اکسسوری هایی که برای تزیین دکوراسیون خانه و استایل شخصی کاربرد دارد.

دیوار کوب های دکوراتیو با طرح های متنوع و خلاقانه از به روزترین انواع اکسسوری های تزیینی در خانه هستند که در رنگ ها و سبک های گوناگون بافته می شوند و برای تکمیل دکوراسیون های مدرن بسیار کاربرد دارند. بعلاوه رومیزی، روتختی، آویز گلدان، رویه کوسن، پرده های تزیینی، کاور های تزیینی شیشه، صندلی تابی های معلق، روکش صندلی های پاف، لوستر و دیوار کوب های دریم کچر از دیگر اکسسوری های تزیینی برای استفاده در دکوراسیون خانه است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید با یاری هنر مکرومه بافی و استفاده از چارچوب چوبی، پارتیشن نیز می توان ساخت. دستبند های مارپیچ و ساده، گردنبندهای مرکب با صدف و استخوان، کیف و… از کاربردهای هنر مکرومه بافی در استایل شخصی است.

برای تجربه هنر مکرومه بافی و ساخت یک اکسسوری کاربردی و زیبا ویدیوی زیر را دیدن کنید. در این ویدیو آموزش بافت یک توت بگ (Tote bag) را خواهید دید:

در آخر

هنر مکرومه بافی از دنیای کلاسیک تا مدرن را پوشش می دهد و می تواند انتخابی مجذوب کننده برای همه سلیقه ها باشد. تزیین خانه با هنر دست خودتان، حس صمیمیت بیشتری به حال وهوای خانه می بخشد و مکرومه بافی می تواند ابزار خوبی برای داشتن خانه ای به سبک وسیاق خودتان باشد. بعلاوه استفاده از جواهرات دست ساز مکرومه بافی نیز می تواند استایلی منحصربه فرد برایتان خلق کند.

منابع: mythandmoss, en.wikipedia ,weaversbazaar, bochiknot