هفته مواج بورس تهران زیر ذره بین - مجله زیبایی زندگی

به گزارش خبرنگاران در این گزارش آمده است:شاخص کل بورس تهران روز گذشته راستا پرتلاطمی را در پیش گرفت. طی کمتر از 40 دقیقه ابتدای معاملات چهارشنبه شاخص افت حدود چهار هزار واحدی را تجربه کرد تا راستا هیجانی روزهای قبل را تکمیل کند. در ادامه اما با یک رشد عجیب نه تنها افت شاخص جبران شد بلکه در نهایت معاملات با رشد 205 واحدی شاخص کل به انتها رسید. سهام کالایی از گروه های فلزی و شیمیایی به یاری شاخص شتافتند و دماسنج بازار سهام را از دامنه منفی بیرون کشیدند. شاخص کل هم وزن با اثرگذاری یکسان نمادها در معاملات دیروز افت 2/ 0 درصدی را تجربه کرد.

در انتها معاملات روز سه شنبه و به دنبال موج اخبار سیاسی افزایش فشار فروش را در سهام شاهد بودیم. این فشار فروش در معاملات دیروز ادامه پیدا کرد و در مدت زمان اندکی بسیاری از نمادها را به محدوده صف فروش کشاند. نشانه های هیجان کاملا در سهام تعیین است. فقدان هرگونه استراتژی معاملاتی در خرید و فروش میان معامله گران سهام بیداد می نماید و بعضی همچنان در اوج نامطلعی توهم ابداع استراتژی را دارا هستند. نوسان قیمتی روزهای اخیر سهام به اوج گیری هیجان در بازار اشاره داشت. یکی از اتفاقات مهم روز گذشته ابلاغ رسمی محدودیت های جدید بازار پایه از سوی مقام ناظر بود که با هراس از این موضوع در کنار جو منفی حاکم بر معاملات، سهام زیرمجموعه این بازار را به صف فروش کشاند. بار دیگر باید تاکید گردد که محدود کردن معاملات به هر نحوی تنها پاک کردن صورت مساله و فرار از بار مسوولیت های سنگین تری است که سازمان و به صورت کلی سیاست گذاران اقتصادی باید در انجام آنها دقت بیشتری به خرج دهند.

طی روزهای اخیر همچنین حجم عظیمی از گزارش های ماهانه روی سامانه کدال نهاده شد که برای شرکت های بزرگ معمولا نشانه ها از رویه مناسب مقداری فروش خبر می دهد که البته بعضا اثر ضعف قیمتی جهانی کالا نیز در آن قابل رویت است. در معاملات هفتگی نیز مجموعه ای از عوامل بنیادی مانند عملکرد مردادماه شرکت ها، سیگنال های سیاسی همراه با چاشنی بیش از حد هیجانی رشد 7/ 4درصدی شاخص را به دنبال داشت.

پاک کردن صورت مساله در بازار پایه

بار دیگر اثرات نگاه دولتی به گونه ای دیگر در سیاست گذاری بورس نیز مشاهده شد. البته به صورت تعیین مانند بهانه های دولتی در کنترل قیمت کالاها، احتمالا نگرانی از تشکیل حباب های سنگین قیمتی در سهام باعث شد که سیاست گذار بورسی به این سمت کشیده گردد. اما آنچه در بازار پایه رخ داد مختص به این بازار نیست و اینکه چشممان را روی نوسانات عجیب قیمتی سهام کوچک تر در بورس و فرابورس ببندیم و از ساده ترین راه یعنی ایجاد محدودیت استفاده کنیم نمی تواند راه چارهی برای معضل اصلی باشد.

نمادهای بسیاری را می توان در بورس و فرابورس نام برد که چندین برابر شده اند. فارغ از اینکه این نمادها شایسته چنین رشدی بودند یا خیر، می توان به 14 برابر شدن قیمت قاسم (سهام قاسم ایران) در مدت یک سال اشاره نمود. دماوند دیگر نماد زیرمجموعه فرابورس طی یک سال 6 برابر شده است. خلنت در بازار دوم بورس در بازه یک سال اخیر رشد 17 برابری را نیز تجربه کرد و طی هفته های گذشته راستا اصلاحی را در پیش گرفت اما این موضوع واقعیت ماجرا یعنی شدت نوسان عجیب و خارج از معمول و احتاقتصادی با اتهام حباب را حذف نمی نماید. از این دست نمادها چه در بورس یا فرابورس زیاد هستند. در آنالیز بازه یک ساله کماسه تا 6 برابر، چکارن تا 8 برابر و ستران تا 8 برابر رشد را تجربه نموده اند.

در این شرایط این سوال مطرح می گردد که آیا سیاست سازمان بورس به این گونه است که اگر هر سهم با شائبه حباب همراه گردد از راهکاری خواه منطقی یا غیرمنطقی استفاده می نماید تا به هر صورت به خواسته خود برسد. اعمال هرگونه محدودیت بر معاملات قطعا رویه خارج از منطق است. اینکه بعضی از معامله گران به سمت یک سهم بعضا به گونه ای هجوم می آورند که گویی در محوطه کارخانه طلا یافت شده است، باعث نمی گردد که رویه منطقی کنار گذاشته گردد. توهم عده ای نباید باعث گردد که به کل بازار سهام ضربه وارد گردد. بر این اساس باید گفت محدودیت ها به هر گونه ای دخالت و دستکاری در قیمت سهام محسوب می گردد. در چنین شرایطی با محدودیت بازار پایه حتی ممکن است نقدینگی این بازار این بار به سمت بورس و فرابورس هجوم آورد که البته بار دیگر سهام کوچک تر مقصد نقدینگی با چنین سلیقه ای خواهد بود.

اما اینکه راه چاره چیست قطعا احتیاج به آنالیز تجربه های جهانی در این خصوص دارد. اما به صورت تعیین همان طور که در گزارش دست حباب ساز دولت در سهام عنوان شده بود قطعا سیاست های اشتباه در حوزه های اقتصادی اثرات خود را در بازار سهام نیز منعکس می نماید. یا اینکه نحوه برخورد با شرکت های ورشکسته یا حمایت بی جهت از شرکتی که چندین و چند سال است فراوری ندارد و زیان سنگین را در خود نهفته دارد نتیجه ای این چنینی را در بازار سهام منعکس خواهد نمود. در این میان اگر کارشناسی اعتراضی منطقی به این رویه داشته باشد به وی اتهام مخالف حقوق کارگر زده می گردد. حالا اینکه چند شرکت وجود دارند که دقیقا با حمایت های مصنوعی دولت و با بهانه حمایت از حقوق کارگران میلیاردها تومان منابع دولتی و منابع بانکی را در سال های گذشته هدر داده اند و در شرایط کنونی نیز اخبار تنها از حقوق معوق کارگران همان کارخانه حکایت دارد و در عین حال سهام چنین شرکت هایی به خصوص در بازار پایه چندین برابر می گردد. این رویه باید از بنیاد اصلاح گردد و با محدودیت معاملاتی بنا نیست موضوعی حل گردد و شاید در نتیجه ای عکس حتی بر شدت هیجان در دیگر سهام کوچک تر بورس و فرابورس بیفزاید.

موج سواری در بورس تهران

هوای معاملات دیروز بورس تهران مواج تر از همواره بود. تلاطمی شدید قیمت سهام بسیاری از شرکت ها را در نوردید. سهام شرکت های زیادی از منفی 5 درصد تا صف خرید پیش رفتند. در چنین شرایطی بوی هیجان تقریبا در عمده معاملات سهام به مشام می رسد. در بخش قبل از اثر معکوس محدودیت در کنترل هیجان گفته شد. بارها و بارها کارشناسان بسیاری از ضربه محدودیت نوسان قیمتی به بورس تهران انتقاد نموده اند. اما پس از چند سال همچنان هیچ اقدام مثبتی برای رهانیدن بورس از این گونه محدودیت ها رخ نداده است.

بارها بر لزوم به کارگیری فروش استقراضی تاکید شده بود و در شرایط کنونی گرچه این موضوع در دستور کار نهاده شده است ولی احتمالا در نهایت در اختیار چند کارگزار خاص قرار می گیرد و مانند ابزار اختیار خرید در بورس تهران ابتر می ماند.

فروش استقراضی ابزاری است که در شرایط کنونی به شدت کمبود آن در بازار مشاهده می گردد. کارشناسان بسیاری نسبت به حباب قیمتی سهام در بسیاری از شرکت ها تاکید دارند اگر امکان فروش استقراضی فراهم آید می تواند به صورت خودبه خود سدی در برابر موج های سفته بازی ایجاد کند. در شرایطی که رویه کسب سود فقط از راستا صعودی امکان پذیر است نباید انتظار داشت که تقابل نظرات میان فعالان بازار سهام شکل بگیرد. بر این اساس به جای مقررات خودساخته می توان از تجربیات جهانی استفاده مطلوب را داشت که البته در این میان انتهای نخ ممکن است به دولت برسد که شاید این موضوع سبب خیر گردد و دولت از اثر سوء دخالت های خود در اقتصاد بیشتر مطلع گردد.

راستا مواج سهام از ابتدای هفته جاری شروع شد و احتمالا در هفته آینده نیز ادامه پیدا می نماید. کافی است که شدت اخبار ضد و نقیض سیاسی مانند هفته اخیر بیشتر نیز بگردد آن گاه باید تلاطم بیشتری را در بازارهای داخلی به خصوص سهام انتظار داشت.

ایست بازار جهانی در راستا نزولی

بازار کالایی همچنان سایه رکود جهانی را بر سر خود می بیند اما در این میان رشد هر چند اندک قیمتی کالاها در بازار جهانی واکنش مثبت سهام مرتبط را در بورس تهران به دنبال دارد. طی روزهای اخیر توقف نزول قیمت ها در بازار جهانی برای صعود سهام در بورس تهران کافی بود. علت این موضوع بارها در گزارش های پیشین مورد اشاره نهاده شد. طی هفته های گذشته سهام کالایی در حال پیش خور کردن بدبینی های بسیاری بود که همین موضوع سپر محافظتی را پیرامون سهام ایجاد کرد. در حالی که انتظارات روی تشدید ریزش قیمتی کالاها تنظیم شده بود رشد اندک و حتی ثبات نسبی قیمت ها برای رشد قیمت سهام مرتبط کافی به نظر می رسد. عملکرد ماهانه شرکت ها نیز مزید بر علت شده است تا پس از صورت اقتصادی سه ماه نخست طی دو گزارش تیر و مرداد کف مطمئنی را برای سهام مورد نظر ایجاد کند گرچه همچنان باید به ریسک بسیار زیاد بازار جهانی و احتمال افت قیمتی کالاها وزنزیادی در تحلیل ها داد.