همه چیز درباره یرقان یا زردی نوزاد و علل و علائم و درمان - مجله زیبایی زندگی

یرقان یا زردی نوزاد چیست؟

زردی نوزاد که معمولاً با زرد شدن رنگ پوست و چشم نوزاد همراه است، نوعی بیماری شایع در نوزادان است که به علت افزایش سطح بیلی روبین اتفاق می افتد. این رنگدانه زرد رنگ در زمان تجزیه طبیعی گلبول های قرمز خون تولید می شود و کبد مسئول پردازش آن است. از آن جایی که در نوزادان کبد هنوز در حال رشد است، قادر به حذف بیلی روبین اضافی نیست و این موضوع موجب بروز یرقان یا زردی نوزاد می شود. در بیشتر نوزادان زردی با رشد کبد و شروع تغذیه نوزاد برطرف می شود. تقریباً 60 درصد نوزادان به یرقان یا زردی مبتلا می شوند.

در پاسخ به این سوال که زردی نوزاد چقدر طول می کشد هم باید بدانید که در بیشتر مواقع این بیماری در عرض 2 تا 3 هفته از بین می رود. در برخی از نوزادان هم درمان این بیماری تا 2 ماه طول می کشد. گاهی اوقات اگر زردی نوزاد بیشتر از 3 هفته طول بکشد، می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای در نوزاد باشد. توجه داشته باشید که سطح بالای بیلی روبین در نوزاد می تواند منجر به ناشنوایی، فلج مغزی یا سایر آسیب های مغزی شود. آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که همه نوزادان تازه متولد شده قبل از ترخیص از بیمارستان و بعد از 3 تا 5 روزگی حتماً از نظر ابتلا به زردی تحت معاینه و آزمایش زردی نوزاد قرار بگیرند تا در صورت بروز بیماری، هر چه سریع تر درمان شوند.

علت یرقان یا زردی نوزاد چیست؟

به طور کلی وجود برخی عوامل می تواند خطر ابتلا به زردی را در نوزادان افزایش دهد. معمولاً نوزادان نارسی که قبل از هفته 37 متولد می شوند، نوزادانی که به هر علتی از شیر مادر یا شیر خشک استفاده نمی کنند، بیشتر در معرض ابتلا به زردی قرار دارند. از طرف دیگر زمانی که گروه خونی نوزاد با گروه خونی مادر ناسازگار باشد، آنتی بادی هایی در بدن نوزاد تشکیل می شود که موجب از بین رفتن گلبول های قرمز خون و افزایش ناگهانی سطح بیلی روبین می شود و زمینه ایجاد زردی در نوزاد را فراهم می کند. به علاوه کبودی در زمان تولد، خونریزی داخلی، مسائل کبدی، بروز عفونت، کمبود آنزیم و ناهنجاری های مادرزادی در گلبول های قرمز خون می تواند موجب بروز یرقان یا زردی نوزاد شود.

به طور معمول زردی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند بیشتر است. از طرفی کم آب شدن بدن نوزاد می تواند موجب افزایش غلظت خون و بالا رفتن سطح بیلی روبین شود. از همین رو اگر شیر مادر هنوز در روزهای اول به میزان لازم نیست، بهتر است برای تغذیه نوزاد در کنار آن از شیر خشک استفاده شود.

بیشتر بخوانید: علائم دندان درآوردن نوزاد و روش های موثر برای کاهش درد

علائم زردی نوزاد

اولین و مهم ترین نشانه یرقان یا زردی نوزاد زرد شدن پوست و چشم است. این زرد شدن ممکن است در عرض 2 تا 4 روز پس از تولد ایجاد شود و ممکن است در سراسر بدن پخش شود. سطح بیلی روبین معمولاً بین 3 تا 7 روز پس از تولد به اوج خودش می رسد. در این شرایط اگر با دست به پوست نوزاد فشار بیاورید، آن ناحیه از پوست زرد می شود و این نشانه یرقان یا زردی نوزاد است. از دیگر علائم زردی در بچه ها می توان به خواب آلودگی نوزاد، گریه زیاد و عدم توان نوزاد برای مکیدن شیر اشاره کرد.

درمان زردی نوزاد

به طور کلی یرقان یا زردی نوزاد معمولاً خفیف است و با تکمیل رشد کبد برطرف خواهد شد. بهترین درمان زردی نوزاد در خانه تغذیه او بین 8 تا 12 بار در روز است. این کار موجب می شود تا راحت تر بیلی روبین را از بدن خود خارج کند. زمانی که یرقان یا زردی نوزاد شدید باشد ممکن است او به درمان های دیگری هم نیاز پیدا کند. در این شرایط معمولاً از فتوتراپی استفاده می شود. روشی که از نور برای تجزیه بیلی روبین در بدن نوزاد استفاده می شود. در این روش درمان نوزاد روی تخت مخصوص و زیر نور آبی قرار می گیرد. در این حالت او باید تنها پوشک داشته باشد و از عینک مخصوص روی چشم استفاده کند.

زمانی که شدت بیماری زیاد باشد ممکن است از انتقال خون استفاده شود. در این شرایط باید کودک خون دریافت کند و گلبول های قرمز سالم جایگزین خون آسیب دیده شوند. آن موضوع با افزایش تعداد گلبول های قرمز، سطح بیلی روبین را کاهش می دهد و به درمان بیماری کمک می کند. در پاسخ به این سوال که از کجا بفهمیم زردی نوزاد خوب شده هم باید کودک را از نظر ظاهری بررسی کنید و برای انجام آزمایش خون و بررسی های پزشکی هم نزد پزشک ببرید.

بیشتر بخوانید: بررسی علائم 30 بیماری پوستی رایج در نوزادان

آیا یرقان با زردی نوزاد خطرناک است؟

در پاسخ به این سوال که آیا زردی کبد خطرناک است هم باید بدانید که در بیشتر مواقع این بیماری خیلی زود درمان می شود و جای نگرانی وجود ندارد. اما زمانی که سطح بیلی روبین بیش از حد بالا باشد، ممکن است به دستگاه عصبی آسیب وارد کند و منجر به بروز مسائلی جدی و خطرناک در نوزاد شود.

بیشتر بخوانید: 20 غذای لاکتوژنیک برای افزایش سریع شیر مادر

چه زمانی برای درمان زردی نوزاد از پزشک کمک بگیریم؟

در بیشتر مواقع زردی نوزاد کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد و در خانه و یا با درمان هایی که در بیمارستان انجام می شود، قابل درمان است. اما اگر این مشکل به علت بیماری زمینه ای ایجاد شود و یا نوزاد در معرض خطر انتقال بیلی روبین به مغز باشد، می تواند آسیب های جبران ناپذیری را ایجاد کند. در صورت بروز علائم زیر بهتر است نوزاد را هر چه سریع تر نزد پزشک ببرید:

• زمانی که زردی نوزاد بعد از چند روز شدیدتر شود؛
• تب بالای 38 درجه داشته باشد؛
• رنگ زرد نوزاد عمیق تر و پر رنگ تر شود؛
• نوزاد تغذیه مناسبی نداشته باشد و بی حال شود؛
• نوزاد گریه های شدید کند.

بیشتر بخوانید فواید و عوارض پستانک برای بچه ها

چه نوزادانی بیشتر در معرض ابتلا به زردی قرار دارند؟

باید بدانید که هیچ راه قطعی برای پیشگیری از زردی نوزاد وجود ندارد. بهتر است بعد از تولد نوزاد سریعاً گروه خونی نوزاد با مادر آزمایش شود. اگر گروه خونی نوزاد با مادر ناسازگار باشد، معمولاً زردی اتفاق می افتد. در پاسخ به این سوال که چه چیزهایی زردی نوزاد را تشدید می کند هم باید بدانید که عدم تغذیه درست می تواند عامل مهمی بر تشدید بیماری باشد. برای جلوگیری از شدت بیماری و درمان زردی نوزاد بهتر است در چند روز اول 8 تا 12 بار به کودک شیر دهید تا بدن او دچار کم آبی نشود و بیلی روبین اضافی سریع تر دفع شود. اگر از شیر خشک برای تغذیه نوزاد استفاده می شود، هفته اول باید هر 2 تا 3 ساعت به او شیر بدهید. نوزادان با شرایط زیر بیشتر در معرض یرقان یا زردی قرار دارند:

• نوزادانی که خواهر و برادر آن ها دچار زردی شده باشند؛
• نوزادانی که در زمان تولد دار کبودی و خون مردگی شده باشند؛
• نوزادان نارس؛
• نوزادانی با نقص ژنتیکی و بیماری های خونی؛
• نوزادانی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند؛
• نوزادانی که RH خون آن ها با RH خون مادر فرق دارد، (این موضوع معمولا در مادرانی با گروه خونی منفی که فرزندان آن ها گروه خوبی مثبت دارند، بیشتر است).

جمع بندی نهایی

زردی یا یرقان یک بیماری رایج در نوزادان که بیشتر نوزادان آن را به صورت خفیف تجربه می کنند. توجه به علائم در هفته اول تولد و انجام آزمایش های به موقع می تواند از تشدید بیماری و خطرساز شدن آن جلوگیری کند. از همین رو بهتر است اگر به تازگی بچه دار شده اید، حتما به علائم زردی و یرقان در نوزاد توجه کنید و در صورت مشاهده کودک را نزد پزشک ببرید. در نظر داشته باشید که نوزادانی که زمینه ارثی بیماری های خاص دارند و یا علائم زردی در آن ها شدید تر است، باید با بروز علائم به سرعت تحت درمان قرار بگیرند.

منابع: ،

نوشته های مرتبط

بهترین و موثرترین روش های پایین آوردن تب بچه ها و بزرگسالان

بهترین و بدترین غذاها برای تغذیه بچه ها و بیمارن مبتلا به اوتیسم

بهترین روش های درمان کمر درد در دوران بارداری

بررسی علائم 30 بیماری پوستی رایج در نوزادان