وزارت علوم چتر حمایتی خود را برای انجمن های علمی باز نکرده است، فراوری علم و جهش علمی از دانشگاه شروع می گردد - مجله زیبایی زندگی

اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات تحصیل دبیرستان در انگلیس هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی انگلیس، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی انگلستان، بهترین مسیر را به سوی دانشگاه های انگلیس انتخاب کنید.

به گزارش خبرنگار حوزه تشکل های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری خبرنگاران، فراوری علم یکی از مسائل مهم و راهبردی برای کشور محسوب می گردد که عصاره آن می تواند از دلِ دانشگاه ها و مراکز آموزشی و تحقیقاتی بیرون بیاید؛ یکی از تشکل هایی که می تواند به موضوع فراوری علم ورود جدی پیدا کند، انجمن های علمی دانشجویی است که فعالیت آن ها کمتر رسانه ای می گردد.

با توجه به اهمیت نقش دانشجویان در توسعه علم و فناوری کشور و توجه کافی نکردن نهادهای متولی در پیشگیری از پرداخت سطحی به ترویج و توسعه علم در صندلی حقیقی آن، خبرگزاری خبرنگاران را بر آن داشت تا در راستای سیاست ذاتی خود در سلسله مصاحبههایی پای صحبت رؤسای دانشگاه ها، اساتید، نخبگان و دانشجویان بنشیند و با ارائه راه حلهایی به مسائل و چالش های انجمن های علمی در دانشگاه ها بپردازد.

در این مصاحبه میزبان حامد رستمی نجف آبادی، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه مذاهب اسلامی و دبیر سابق انجمن های علمی دانشجویی فقه و حقوق هستیم که در ادامه مشروح این مصاحبه را می خوانید.

فراوری علم و جهش علمی از دانشگاه شروع می گردد

خبرنگاران: دانشگاهیان چگونه می توانند به فراوری علم یاری نمایند؟

رستمی: بی شک فراوری علم و جهش علمی از دانشگاه شروع خواهد شد که مقدمه ای برای جهش فراوری است. مهم ترین مرکز علم و فرهنگ در دنیا، دانشگاه است که علاوه بر کارویژه های علمی، نقش ها و کارنمودهای مؤثر اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... دارد.

دانشگاه به عنوان یک نهاد پیچیده فرهنگی و کانونی مهم، به پیشبرد فرهنگی و اجتماعی جامعه یاری می نماید و برای بهبود کیفیت زندگی، حفظ و پویایی و نشاط جامعه برای خود نقش و مسئولیت هایی قائل است. این نهاد عظیم اجتماعی و فرهنگی به ویژه در عرصه علم و فناوری، جامعه را برای تسلط بر رویدادهای آینده توانمند و مهیا می سازد و نه تنها به فراوری علم یاری می نماید بلکه خود نیز فراوری علم خواهد نمود.

خبرنگاران: نقش انجمن های علمی دانشجویی در پیشرفت علمی کشور چیست؟

رستمی: در کشورهای پیشرفته غربی انجمن های علمی سازمانی شناخته شده است که به صورت جدی روی آن ها سرمایه گذاری می گردد، چراکه یکی از مهم ترین کانون های علمی و تأثیرگذار بر فراوری علم و فرایند فعالیت های علمی محسوب می شوند.

اعضای انجمن های علمی دانشجویانی دغدغه علمی دارند که انگیزه و شور و نشاط مضاعف نسبت به دیگر دانشجوها دارند و این دانشجویان مستعد و علاقه مند می توانند موتور تحرک دیگر دانشجویان و دانشگاه شوند و حتی اساتید خود را فعال نموده و از ظرفیت آن ها استفاده نمایند تا در پیشرفت علمی کشور سهم بسزایی داشته باشند.

وزارت علوم چتر حمایتی خود را برای انجمن های علمی باز ننموده است

خبرنگاران: رویکرد نظام آموزش عالی را در مورد حمایت از انجمن های علمی دانشجویی چگونه ارزیابی می کنید؟

رستمی: رویکرد وزارت علوم حمایتی نیست و متأسفانه چتر حمایتی خود را برای انجمن های علمی باز ننموده است؛ صرفاً تدوین آئین نامه و ابلاغ به دانشگاه ها به منزله حمایت نیست، بلکه وزارت علوم باید حمایت مادی و معنوی از این انجمن ها داشته باشد که بی شک سرمایه گذاری برای پیشرفت علمی یک کشور خواهد بود.

وزارت علوم باید برای برنامه انجمن های علمی بودجه ای حمایتی در نظر بگیرد، این انجمن ها را با صنعت پیوند دهد، از اعضای انجمن ها حمایت و آن ها را علاقه مند به فعالیت در انجمن علمی نماید؛ مثلاً تدارک جلسه با آن ها و تکریم این عزیزان، اختصاص دادن بن کتاب و بودجه یاریی برای اقلام دفتر انجمن، می تواند آن ها را علاقه مندتر به فعالیت کند.

البته دانشگاه ها نیز با یاری وزارت علوم باید این تجهیزات را مهیا نمایند. همچنین مسئولان انجمن های علمی وزارت علوم و بانیان آن باید از دل انجمن های علمی دانشجویی باشند که سابقاً در آن انجمن ها فعالیت نموده، مسائل انجمن ها را از نزدیک لمس نموده اند و می توانند با درک آن ها از انجمن های علمی حمایت نمایند.

خبرنگاران: آسیب ها و چالش های انجمن های علمی دانشجویی چیست؟

رستمی: در ایران ارتباطات انجمن های علمی تا حدودی در محیط های دانشگاهی شکل گرفته است ولی در محیطی بسته صورت می گیرد؛ به این معنی که این ارتباط، متأسفانه بیشتر میان اساتید و دانشجویان است که در فعالیت های علمی شرکت می نمایند و بیشتر جنبه آموزش دارد بدین معنا که فقط در محدوده آموزش، ارتباط میان دانشجو و استاد انجام می گردد.

اما حوزه فعالیت انجمن ها فراتر از این است، انجمن های علمی ممکن است زمینه های فعالیت علمی خبرنگارانن در موضوع های خاص باشد اما می توانند در یک محفل علمی با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، تبادل اطلاعات داشته باشند و از نوع فعالیت علمی یکدیگر مطلع باشند.

همچنین می توانند فعالیت خود را در یک محیط کاملاً علمی نقدپذیر با نگاه کلان تر رصد نمایند و در فعالیت ها و طرح های پژوهشی در سطح کلان مؤثر باشند. فقط باید به دانشجویان عضو انجمن های علمی اعتماد کرد و خبرنگارانن را زیر نظر اساتید مجرب، متخصص و متعهد راهنمایی و سوق داد.

راه حل تقویت انجمن های علمی پیوند خبرنگارانن با نهادهای علمی و صنعت است

خبرنگاران: چه راه حلی برای تقویت انجمن های علمی در دانشگاه ها وجود دارد؟

رستمی: مبنای حمایت از انجمن های علمی در صورتی که منجر به گسترش فعالیت های علمی گردد، آن است که ضرورتاً باید در محیطی ایجاد گردد که تبادل و ارتباطات علمی در آنجا گسترده باشد؛ چراکه فرآیند فراوری علم نیازمند بستر مناسب و فعال علمی است و این بستر، زمانی مهیا می گردد که در آن محیط علمی، این دانشمندان و اهل علم و کسانی که فعالیت علمی می نمایند، به طور فعال و گسترده ارتباطات و تعاملات علمی برقرار نمایند.

در واقع راه حل تقویت انجمن های علمی پیوند آن ها با نهادهای علمی، آموزشی و صنعت است و باید در این راستا به این جوانان اعتماد کرد و میدان داد.

لازمه گسترش علم، تجمع و ارتباطات علمی است

خبرنگاران: برای اینکه انجمن های علمی دانشجویی فارغ از برگزار کردن کارگاه ها و سمینارهای آموزشی به فراوری علم و حل مسائل کشور به وسیله علم روی بیاورند، چه کاری باید انجام دهند؟

رستمی: به طورکلی برای گسترش علم و پرسش هایی که منجر به پاسخ ها و پیشرفت های علمی می گردد، تجمع ها و ارتباطات علمی ضروری است. به همین دلیل شاهد هستیم که در کشورهای غربی بیشترین کوشش برای گسترش فراوری علم، معطوف به ایجاد ارتباطات در قالب های مختلف است. انجمن ها نباید خود را محدود به دانشکده یا دانشگاه خود نمایند، باید افق دید خود را وسیع نمایند و با دیگر دانشگاه ها و نهادها ارتباط بگیرند.

یکی از بهترین راه حلهای تقویت این ارتباطات، مناظره های دانشجویی است که انجمن های علمی به عنوان بانیان آن می توانند وارد عمل شوند و ارتباطات برون دانشگاهی خود را تقویت نموده و فضای بیشتری را برای فعالیت کردن فراهم نمایند.

مثلاً انجمن علمی گروه حقوق یک دانشگاه علوم اسلامی با انجمن علمی گروه کامپیوتر دانشگاه تهران می تواند ارتباط بگیرد و نرم افزاری تهیه نمایند که مثلاً به مباحث حقوقی یاری کند و به نوعی قانون یاب و مشاور حقوقی باشد که گروه حقوق مواد قانونی را در اختیار آن ها قرار داده و انجمن علمی کامپیوتر، نرم افزارهای آن را طراحی و پشتیبانی کند.

حضور فعال استاد دانشگاه مذاهب اسلامی در انجمن های علمی

خبرنگاران: درباره دورانی که خودتان در انجمن های علمی فعالیت داشتید، شرح دهید.

رستمی: بنده در سال های 1384 تا 1387 عضو شورای انجمن علمی فقه و حقوق دانشگاه تهران و در سال های 1388 تا 1392 دبیر انجمن فقه و حقوق مقارن دانشگاه مذاهب اسلامی بودم و فعالیت های مختلفی در حوزه انجمن های علمی انجام دادیم.

از جمله این کارها می توان به ایجاد مجله علمی-تخصصی در زمینه های علوم اسلامی، فقه و حقوق با عنوان عدالت اشاره نمود که هنوز آرشیوهای کامل آن موجود است و حتی در تألیف کتب و مقالات، به مقالات آن مجله ارجاع داده می گردد.

همچنین برگزاری کارگاه ها و نشست های علمی مسائل کاربردی و روز، ارتباط با نهادهای آموزشی و پژوهشی، روزنامه و جراید، مسابقات کتابخوانی و بازدیدهای علمی از دیگر فعالیت هایی است که در زمینه انجمن علمی انجام دادیم و باعث شور و نشاط علمی قابل توجهی میان دانشجویان شد و انگیزه آن ها را برای تحصیل و پژوهش مضاعف کرد.

در حال حاضر نیز به نوعی بحث برگزاری کارگاه های آموزشی، نشست ها، بازدیدهای علمی، مسابقات کتابخوانی و برگزاری مناظره های دانشجویی وجود دارد که با توجه به کمبود بودجه انجمن ها و عدم بستر حمایتی مناسب، طبیعتاً در سطح وسیع و فراوری علم، دانش و انتشار مقاله و مجله شاید نتواند مؤثر باشد که امید است مورد توجه بیش از پیش مسئولان وزارت علوم قرار بگیرد.

انجمن های علمی در ایام شیوع کرونا و حتی پساکرونا می توانند وارد عمل شوند، مثلاً انجمن علمی گروه پزشکی برای بحث های یاری درمانی و بهداشتی، انجمن علمی گروه مشاوره و روانشناسی با ایجاد بستر مشاوره ای و کاهش اضطراب و استرس ویروس کرونا، انجمن علمی گروه حقوق با بحث مسئولیت مدنی و حقوقی مسئولان و دولت در این امر در قبال مردم، انجمن علمی دانشگاه های علمی کاربردی با یاری به فراوری ماسک و مواد شوینده و همچنین فعالیت های علمی و جهادی و معرفی دبیران و اعضای انجمن های علمی دانشجویی برای شرکت در کارگروه های آموزش عالی برای بحث و گفتگو و انتقال دغدغه های دانشجویان و مردم می توانند مؤثر باشند که این مهم همت انجمن های علمی، استقبال و اعتماد مسئولان امر را نیز می طلبد.

4118/