کرمانشاه، قطب گردشگری عشایری کشور - مجله زیبایی زندگی

اگر علاقمند به سفر با بهترین تور کانادا ارزان قیمت هستید با ما همراه شوید

امروزه هر نوع گردشگری در قالب الگوهای مکانی خاص تعریف می گردد که یکی از این الگوها گردشگری عشایری است.

این شکل از گردشگری در اروپا و آمریکا و استرالیا ناشناخته است. کوچ و نوع معیشت عشایر همیشه یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری است. در صورتی که این مدل از گردشگری به طور علمی و هدفمند مورد مطالعه و توجه سهم قابل توجهی از درآمد گردشگری را نصیب استان کرمانشاه می نماید.

تبلور تعامل انسان با طبیعت در زندگی عشایری

محمد جواد عظیمی کارشناس گردشگری استان کرمانشاه در این باره با بیان اینکه جوامع عشایر کوچ رو در اصل یک میراث فرهنگی محسوب می شوند، بیان نمود: نوع معیشت عشایر دارای اصالت کارکردی است و تعامل انسان را با طبیعت نشان می دهد.

این دانش آموخته تاریخ دانشگاه تهران، بیان نمود: در طول قرون گذشته از صورت بندی های اجتماعی ایران زندگی عشایری است به طوری که در اوایل قرن بیستم یک سوم جمعیت 10 میلیونی ایران را عشایر تشکیل داده اند.

او اضافه نمود: در گستره رشته کوه های زاگرس سنتی عشایر از رونق برخوردار بوده و وجود قلل سترگ و برفگیر، دره های عمیق، رودخانه های خروشان، چشمه سارها و مراتع غنی محیط مساعدی برای عشایر کوچ رو فراهم نموده است چرا که اساس زندگی ایلیاتی مبنی بر دام است و دام محتاج علف و گیاه است.

این کارشناس تاریخ و حوزه گردشگری ادامه داد: سلسله های پادشاهی سلجوقی، ایلخانی، قراقویونلو، آق قویونلو، صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه همه خاستگاه عشایری داشته اند و حتی در بیشتر تحولات سیاسی معاصر شاهد حضور معین نماینده عشایر همچون در خلع محمدعلی شاه قاجار، انقلاب مشروطه و یا فتح تهران هستیم.

نقش عشایر کرمانشاه در تحولات سیاسی و اجتماعی

او به حضور تاثیرگذار عشایر کرمانشاه در تحولات سیاسی اشاره نمود و اضافه نمود: تشکیل دولت ملی ایران در کرمانشاه در زمان جنگ جهانی اول به ریاست نظام السلطنه مافی و مشارکت بزرگانی چون سید حسن مدرس، عارف قزوینی و... با حمایت و پشتیبانی عشایر غیور کرمانشاهی انجام شده است.

عظیمی با بیان اینکه تجربه زندگی در میان ایل در قالب تورهای گردشگری آن چیزی است که انسان پسامدرن آرزوی آن را دارد، تفریح کرد: در حقیقت این تجربه یک حس نوستالژیک بسیار قوی را تداعی می نماید.

او گفت: ملاقات با مردمانی با البسه سنتی رنگارنگ، مسکن خاص، صنایع دستی ویژه از قبیل قالی، گلیم، گبه، چیت، سیاه چادر (داوار)، مشک، ریسمان و... سفری از گذشته ها تا به امروز است.

عظیمی یادآور شد: آنچه که در زندگی عشایری خیلی ملموس است حضور و کوشش زنان نسبت به مردان است. از فراوری و بافت سیاه چادر، چیت، قالی، گلیم، گبه، جاجیم و نخ ریسی گرفته تا فرآوری ماست، کره، روغن، پنیر، کشک، دوغ، پخت نان و در نهایت بچه داری، با زنان است و اصولا عشایر سهم قابل توجهی در فراوری و عرضه گوش قرمز، لبنیات و پشم دارند.

این کارشناس گردشگری اضافه نمود: در استان کرمانشاه یک میلیون و 500 هزار راس دام سبک متعلق به عشایر است که این تعداد 30 درصد از دام های استان کرمانشاه را شامل می گردد. عشایر کرمانشاه سالانه 16 هزار و 750 تن گوشت قرمز، 24 هزار و 500 تن شیر، 600 تن روغن حیوانی کرمانشاهی و یک هزار و 650 تن الیاف پشمی فراوری می نمایند.

عظیمی با بیان اینکه دستباف های داری و غیر داری عشایر کرمانشاه یکی دیگر از جاذبه های این سبک از زندگی است، اظهار کرد: بُن مایه های نقوش، قالی ها و گلیم های عشایر کرمانشاه در واقع انعکاسی از عناصر طبیعت پیرامونی آنان است.

او اضافه نمود: عشایر کرمانشاه از شادترین و زنده ترین رنگ ها در دست بافته های خود بهره می گیرند.

شاهنامه، الگوی آموزشی و تربیتی در میان عشایر

او به صندلی ویژه شاهنامه خوانی از گذشته های نه چندان دور در میان عشایر استان اشاره نمود و اضافه نمود: شاهنامه در میان این ایلات به مثابه الگوی آموزشی، تربیتی نقش پراهمیتی ایفا می نموده است.

این دکترای تاریخ دانشگاه تهران بیان نمود: زمانی که شاهنامه خوانی ایل گوران به داستان رستم و سهراب و ماجرای کشتی دریافت آن ها می رسیده، زنان و مردان ایل، گاو و گوسفند نذر می کردند تا سهراب به دست پدر کشته نگردد و در مرگ سهراب عزاداری مفصلی به راه می انداختند. امروزه شاهنامه خوانی یک جاذبه گردشگری است.

او با اشاره به اینکه هم اینک 14 هزار خانوار عشایر کوچ رو در قالب 14 ایل و یک طایفه مستقل در استان کرمانشاه وجود دارند، توضیح داد: عشایر استان در جهت های مشخصی(ایل راه) ییلاق و قشلاق می نمایند که قلمرو کوچ عشایر کرمانشاه محدود به خود استان نیست بلکه در قشلاق به استان های ایلام، خوزستان و لرستان می فرایند.

عظیمی اضافه نمود: حدود 60 درصد منابع طبیعی استان کرمانشاه در اختیار عشایر قرار گرفته است.

توجه ویژه به گردشگری عشایری

در چند سال گذشته خوشبختانه به گردشگری عشایری توجه ویژه ای شده، در بعضی از مناطق کشور جشنواره های عشایری برگزار و بعضی از تور های دسته جمعی زندگی در میان عشایر در این سال ها فعال شده است. به نظر می رسد این ژانر از گردشگری پتانسیل آن را دارد که حتی گردشگران علاقه مند خارجی را نیز جذب خود کند.

با آنالیز و مطالعه بیشتر و برنامه ریزی هدفمند و با ساخت اقامتگاه های بوم گردی مجهز در محل های اسکان ییلاق و قشلاق عشایر، با تهیه نقشه ایل راه های عشایر (اطلس) و با تهیه و چاپ کارت پستال، دفترک و پوستر و ساخت فیلم های مستند کوتاه و بلند از زندگی عشایر کرمانشاه می توان استان کرمانشاه را به قطب گردشگری عشایری در ایران تبدیل کرد که این مهم یاری به کسب درآمد، اشتغال زایی، جذب توریسم، حفظ آداب و رسوم عشایر به شمار می رود.