وین چگونه زیست پذیرترین شهر دنیا شد؟ - مجله زیبایی زندگی

به گزارش دنیای اقتصاد، یک مطالعه بر روی نظام شهرسازی و اقتصاد مسکن شهر وین انجام شده است که نشان می دهد، کیفیت زندگی ساکنان یک شهر با لذت بردن از ساختمان و محله ای که در آن سکونت دارند، رابطه مستقیم دارد و در عین حال، زندگی در خانه راحت، مقرون به صرفه و ایمن، باعث شادی، احساس امنیت و بهره وری در افراد می گردد. سیاست های شهری و مسکن در وین، همه این ویژگی ها را برای سکونت شهروندان فراهم نموده است.

نتایج این تحقیق که در فایننشال تایمز به چاپ رسیده، حاکی است: 60 درصد از جمعیت ساکن وین در مسکن با کیفیت بالا و در استطاعت زندگی می نمایند که الزاما مسکن ملکی نیست بلکه بخش قابل توجهی از آنها در واحدهای مسکونی اجاره ای با عنوان مسکن اجتماعی سکونت دارند که با عمده این خانه ها در دیگر کشورهای اروپایی یک تفاوت معنادار دارد.

مسکن اجتماعی یا همان واحدهای مسکونی اجاره ای مقرون به صرفه در وین دارای سه ویژگی اجاره بهای پایین، امکانات بالاتر از سطح متعارف و چهره (نما) مطلوب است که باعث شده این مجتمع ها از برچسب خانه های فقیرنشین در امان بماند و در عین حال، بدون شکل گیری شکاف طبقاتی در محله های مسکونی و اجاره ای، ساکنان مسکن اجتماعی از طیف های مختلف، احساس خوبی برای سکونت در آنها داشته باشند.

بر اساس شاخص فقر مسکن هبیتات - دفتر اسکان بشر ملل متحد- مسکن در استطاعت به معنای سهم زیر 30درصدی هزینه اجاره از کل هزینه های زندگی است و افراد در فقر مسکن در شهرها باید حدبیشتر به همین مقدار باشد.

نتایج مطالعه درباره الگوی تامین مسکن مقرون به صرفه در وین معین می نماید، طی حدود یک قرن گذشته سیاستگذار با عایدی حاصل از مالیات ملکی توانسته منابع و اعتبارات موردنیاز برای ساخت انبوه مسکن اجاره ای را در وین تامین کند و در عین حال به یک خط قرمز از بابت کیفیت زندگی در تامین مسکن مقرون به صرفه پایبند بوده است.

در حال حاضر میانه اجاره بهای ماهانه آپارتمان یک خوابه با امکانات در وین حدود 65 درصد سایر مرکز های مهم اروپایی است.

درس هایی از مسکن وین

معروف ترین کنسرت سال نو در دنیا در وین اجرا می گردد و زیر سقف طلایی سالن قرن نوزدهمی کنسرت Musikverein برای میلیون ها نفر در سراسر دنیا پخش می گردد. وین مترادف با موسیقی کلاسیک است، این شهر، خانه هایدن، موتزارت، بتهوون و شوبرت بوده است. این شهر مترادف با قهوه خانه ها نیز هست، مکانی که در اوایل قرن بیستم هنرمندان، نویسندگان، فیلسوفان و رادیکال های سیاسی از جمله کلیمت، زوایگ، ویتگنشتاین، فروید، تروتسکی و البته هیتلر، گرد هم می آمدند. بعدها وین به عنوان شهر مرزی در جنگ سرد، به عنوان شهر جاسوسان شناخته و تا مقطعی دچار بدنامی شد.

اما وین دیگری نیز وجود دارد، مدل قرن بیستمی این شهر که بیشتر گردشگران آن را نمی بینند. نسخه معاصر وین به علت کیفیت بالای زندگی و به علت قرار گرفتن در صدر لیست دنیای زیست پذیرترین شهرها مشهور شده است.

ایوان کراستف، دانشمند علوم سیاسی از موسسه تحقیقاتی (IWM) که بیش از یک دهه است خانه خود را در مرکز اتریش ساخته است، می گوید وین شهری است که می توانید انتخاب کنید که می خواهید در چه قرنی زندگی کنید. می توانید از خیابان های سنگ فرش شده قرون وسطی تا اواخر قرن نوزدهم و مدرنیسم وین با پای پیاده سفر کنید و سپس به شبکه حمل ونقل عمومی مقرون به صرفه و بسیار کارآمد بروید تا از ساختمان طراحی شده به وسیله زاها حدید، معمار برجسته تماشا کنید.

به گفته واحد اطلاعات اکونومیست، امتیاز زیست پذیری یک شهر بر اساس چند عامل محاسبه می گردد: مراقبت های بهداشتی، فرهنگ، محیط زیست، آموزش، زیرساخت ها و امنیت. وین تقریبا در همه این موارد سرآمد است. به همراه دانمارک و فرانسه، اتریش بالاترین نرخ مالیات بر عایدی شخصی را در اروپا دارد، بنابراین افرادی که بیش از 90هزار یورو عایدی دارند 50 درصد مالیات می پردازند. اما در ازای آن چیزهای زیادی به دست می آورند. با توجه به اینکه استطاعت پذیری شهرهایی چون لندن و نیویورک برای قشر میانه کاهش می یابد، این سوال مطرح است که آیا چیزهایی برای آموختن از وین وجود دارد؟

بر اساس تجربه نویسنده مقاله، هزینه حمل ونقل عمومی سالانه در وین تنها 365 یورو، یک یورو در روز، بوده است. این درحالی است که برای یک کارت سفر سالانه برای بخش داخلی لندن (منطقه ها 1 تا 3) بیش از 1800 پوند یعنی حدود 5 پوند در روز باید هزینه کرد. تعدد و تنوع رویدادهای فرهنگی رایگان در وین نیز شگفت انگیز است.

به گفته ورونیکا کاپ هاسلر، وزیر فرهنگ و علم شهر، فرهنگ در دی ان اِی وین است؛ تا به امروز سرمایه گذاری زیادی در بخش فرهنگ در وین انجام شده است، هیچ کس به علت نداشتن پول کنار گذاشته نمی گردد. او مفتخرانه توضیح می دهد که حتی افراد تحت پوشش حمایت های دولتی هم در وین حق دارند بلیت اپرا را خریداری نمایند. او در طول همه گیری یک جشنواره رایگان موسیقی در فضای باز برگزار کرد که هم چنان به مدت 6 هفته در تابستان ها برگزار می گردد. به گفته او، شهر به سینماهای مستقل شهر نیز یارانه می دهد.

مساله دیگری که نویسنده مقاله را شگفت زده نموده است معقول بودن اجاره بها در وین در مقایسه با لندن و نیویورک و بیشتر مرکز های اروپایی است. علت این امر، سیاست رادیکال خانه سازمانی شورای شهر وین است. این شورا بزرگ ترین صاحب املاک در اروپاست. حدود 60 درصد از جمعیت در مسکن با کیفیت بالا زندگی می نمایند که شامل خانواده های طبقه میانه و متخصصان جوان می گردد.برخلاف لندن، پرستاران، معلمان و کارمندان دولتی می توانند تمکن مالی زندگی در مرکز را داشته باشند. طبق گزارش شرکت املاک رایت موو میانگین قیمت اجاره ماهانه در لندن اکنون 2هزار و 343 پوند است که در سال گذشته 16 درصد افزایش داشته است.میانگین اجاره بها در منهتن نیز بیش از 5200 دلار در ماه است که 19 درصد افزایش یافته است.

در وین، دسترسی گسترده به مسکن یارانه ای،اجاره بها را در بخش خصوصی تعدیل نموده است. طبق شاخص اجاره میچپیگل برای سال 2022، میانه قیمت اجاره ماهانه برای یک آپارتمان 60 متری در این شهر 767 یورو است، و اجاره خانه های اجتماعی به طور قابل توجهی پایین تر هستند. علاوه بر آن، مستاجران از سطح بالایی از محافظت در برابر افزایش اجاره و تخلیه خانه برخوردار هستند. داشتن یک منزل راحت و مقرون به صرفه قیمت برای احساس امنیت و شادی و بهره وری بسیار مهم است.در سرتاسر لندن، میانه اجاره تقریبا 40 درصد از عایدی ناخالص یک مستاجر را به خود اختصاص می دهد.

برای درک سیاست مسکن وین، باید به سرانجام جنگ دنیای اول و تولد اتریش برگردید. امپراتوری هابسبورگ فروپاشیده بود و وین یک شبه از یک شهر امپراتوری ثروتمند به مرکز پرجمعیت یک کشور کوچک تبدیل شد. وین در آن موقع با تعداد زیادی از آوارگان روبرو بود و یک چهارم جمعیت آن بی خانمان بودند.

بعضی از مهاجران در جنگل ها کلبه های موقتی ساختند، که در سرمای شدید زمستان یخ زدند. ولفگانگ مادرتانر مورخ در این باره توضیح می دهد، وین شهری درحال مرگ بود؛ نه تنها مرگ مالی در این دوره رخ می داد؛ بلکه مردم نیز بر اثر بیماری هایی از قبیل سل می مردند، این بیماری آنقدر رایج شد که آن را بیماری وینی نامیدند. سپس، دقیقا 100 سال پیش، در سال 1923، شورای شهر وین، که به وسیله حزب سوسیال دموکرات اداره می شد، تصمیم مبتکرانه ای برای ساخت 25هزار واحد خانه عمومی برای فقرا گرفت که به وسیله مالیات های نو بر زمین، اجاره و کالاهای لوکس تامین می شد. ایجاد یک قانون اساسی فدرال نو، وین را به یک استان خودمختار تبدیل کرد؛ وین توانست مالیات های خود را افزایش دهد و با این کار، مرکز اتریش به سنگر سوسیالیستی در یک کشور محافظه کار و کاتولیک تبدیل شد، که وین به غیر از هفت سالی که تحت حاکمیت نازی ها بود، همچنان هم همین طور است.

یکی از اولین شهرک های مسکونی که ساخته شد مجموعه مسکونی کارل مارکس هوف بود که هنوز هم بنایی چشمگیر است. وین برای نگهداری از ساختمان های عمومی خود پول زیادی خرج می نماید.

هدف مقامات وینی، ساخت مسکن مقرون به صرفه، بهداشتی و زیبا بود. آنها معتقد بودند که زیبایی نباید فقط متعلق به ثروتمندان باشد. برای این منظور، شهر بزرگ ترین معماران را استخدام کرد و آثار هنری عمومی زیادی را طراحی و احداث کرد. چپ ها از این شهر به عنوان ورسای کارگران یاد می کردند، در حالی که راست ها شکایت داشتند که پرولتاریا در چنین عظمتی احساس ناراحتی می نماید. شهر دیگری وجود ندارد که در آن یک خانه سازمانی به عنوان یک جاذبه گردشگری بازتماشاماینده داشته باشد، اما در وین، گردشگران برای بازدید به سمت هاندرتواسرهاوس، یک مجتمع مسکونی رنگارنگ که پوشیده از موزاییک و گیاهان است، هجوم می آورند.

مایک نووتنی، معمار و نویسنده، در توضیح تفاوت های بین سیاست خانه سازمانی در لندن و وین، می گوید شورای شهر وین کوشش زیادی برای اجتناب از محلات اقلیت های مذهبی و ساختن جوامع مختلط انجام می دهد. شکاف بزرگی که در انگلستان بین مالکان خانه و افرادی که در املاک زندگی می نمایند وجود دارد در وین دیده نمی گردد.

خانه سازمانی در وین بد شناخته نمی گردد و مردم به زندگی در این منازل افتخار می نمایند. طبق داده های رسمی، امروز حدود 20 درصد از جمعیت لندن در بعضی از اشکال خانه سازمانی زندگی می نمایند، در حالی که این رقم در وین 60 درصد است. در دهه 1920، زندگی سالم یکی از ستون های سیاست مسکن وین بوده است. مقامات شهر اصرار به عایق بندی آپارتمان ها و تجهیز آنها به سیستم های تهویه دارند و مستاجران باید به باشگاه های ورزشی و استخرهای شنا، از جمله حمام های عمومی آرت دکو، دسترسی داشته باشند. خانه های سازمانی نو در وین حتی استخرهایی روی پشت بام ها برای ساکنان دارد. بر اساس قوانین تصویب شده، 50 درصد از امکانات نو خانه سازمانی باید مربوط به توسعه فضاهای سبز باشد.

مایکل لودویگ، شهردار وین، دوست دارد تفاوت بین دولت خود و نیاکان رادیکال خود در دهه 1920را نشان دهد. اما این رویکرد، دوره طولانی تاریک وین، از اواسط دهه 1930 تا سرانجام جنگ سرد، را نادیده می گیرد. بسیاری از برترین خلاقان و روشنفکران وین یهودی بودند و از دست دادن بسیاری از معماران، دانشمندان و موسیقی دانان تاثیر زیادی روی این شهر داشته است.

علاوه بر این، در سال 1994، وین به یک شهر مرزی بین شرق و غرب تبدیل شد که تنها 50 کیلومتر از پرده آهنین فاصله داشت؛ وین از مسیرهای تجاری قدیمی خود در اروپای مرکزی و بالکان جدا شد. دانیل کلمان، رمان نویس، معتقد است وین امروز با وین دوران کودکی او فرق دارد، زمانی که خاکستری، تک فرهنگی، افسرده نماینده و بدون زندگی شبانه بود. دو نقطه عطف تاریخی، سبب ایجاد تغییر شد: فروپاشی دیوار برلین و پیوستن اتریش به اتحادیه اروپا در سال 1995.

از زمانی که وین به کشورهای امپراتوری سابق خود متصل شد، رونق گرفت، مهاجران از شرق و بالکان وارد این شهر شدند و شهر دوباره آغاز به خانه سازی کرد. این شهر اکنون یکی از بزرگ ترین شهرهای اتحادیه اروپا با جمعیت جوان است. با توجه به سطوح بالای مهاجرت به وین، تنش بین اتریشی ها و مهاجران بر سر مسکن نسبتا کم است. اما با افزایش جمعیت،اجاره بهای بخش خصوصی در دهه گذشته به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است و با افزایش قیمت زمین، این نگرانی وجود دارد که شهر نتواند خانه سازمانی کافی برای پاسخ به تقاضای آینده بسازد.بسیاری از بخش های شهر تاریخی که قبلا مهاجران را در خود جای داده بود، درحال اعیانی شدن هستند. شرکت های ساختمانی خصوصی درحال بازسازی این ساختمان های قدیمی هستند و آنها را به مالکان می فروشند.

انواع مختلفی از خانه سازمانی در وین وجود دارد. آپارتمان های شورایی (Gemeindebau) متعلق به شهر هستند و به وسیله یک سیستم مبتنی بر امتیاز اختصاص داده می شوند. تعاونی ها، انجمن های مسکن غیرانتفاعی هستند که ساکنان در آن سهام خریداری می نمایند. آپارتمان های یارانه ای نیز به وسیله شرکت های توسعه دولتی-خصوصی با پول سرمایه گذاری شده به وسیله شهر ساخته می شوند.

در حالی که همه این موارد کمال شهری به نظر می رسد، اما یک نظرسنجی نو انجام شده از 12هزار مهاجر نشان می دهد که وین نجوش ترین شهر دنیا است. تازه واردانی که انتظار رفتار محبت آمیز فوری آمریکایی ها یا صمیمیت گرم ایتالیایی ها و یونانی ها را دارند، باید در نظر داشته باشند که جامعه وین جامعه ای محتاط و کاملا جدی است. زیست پذیری به معنای هیجان انگیز بودن نیست به معنای لذت بردن از یک زندگی آسان برای خود و خانواده است. بیشتر مردم در آپارتمان زندگی می نمایند، آنها باغی ندارند. ولی به فضای عمومی اهمیت بیشتری می دهند.