کشتی های بتنی؛ یادگاری از تاریخ - مجله زیبایی زندگی

شاید یکی از بدترین تصمیمات بشر برای ساختن یک کشتی، استفاده از بتن تقویت شده بوده است. برای قرن ها، کشتی ها از چوب ساخته می شدند که بعدها جای خود را به موادی سخت تر و محکم تر، یعنی فولاد دادند. اما فولاد گران قیمت بود و به صورت خام در ساختن کشتی قابل استفاده نبود. همین موضوع به معضلی در طول جنگ های جهانی تبدیل شد. معضلی که در طی جنگ منابع کافی فولاد برای ساختن کشتی در اختیار نبود.

سال ها قبل از جنگ، جوزف لوئی لمبات، خالق بتن تقویت شده، در طی کوشش بسیار، پیروز به ساختن یک کشتی کوچک از جنس سیمان شد که همین عمل شروعی برای صنعت کوچک و کوتاه مدت کشتی سازی بتنی بود. کمی بعد، کشتی ها و قایق های سیمانی در کانال اروپا به حرکت درآمدند و در اواخر قرن، یک مهندس ایتالیایی اولین کشتی بتنی را طراحی کرد و ساخت.

همان طور که انتظار می رفت، بتن گزینه خوبی برای ساختن کشتی ها نبود. اولین مشکل آن این بود که لایه و قشر ضخیمی موردنیاز بود تا بتواند به قدرت فولاد عمل کند. این موضوع عامل سنگینی بیش از حد کشتی و در نهایت مصرف سوخت زیاد آن ها بود. به علت سنگینی بیش از حدشان، اگر لایه بتن به هر طریقی شکاف برمی داشت یا سوراخ می شد، کشتی به سرعت غرق می شد و به اعماق دریا فرو می رفت.

دریانوردانی که در طول جنگ جهانی اول مشغول به خدمت بودند، به آن ها لقب تابوت های شناور داده بودند و علاقه ای به انجام وظایفشان روی این کشتی ها نداشتند. با این حال، کشتی های بتنی سیر فراوری خود را می پیمودند و رفته رفته سایز و میزان شان بزرگتر می شد. بزرگترین آن ها، اس اس سلما نفتکش بود که چیزی حدود 130 متر طول داشت و اولین بار در سال 1919 از آن استفاده شد.

امروزه، بقایای آن در اعماق خلیج گلوستون در ساحل تگزاس است و از کانال دریایی هوستون و پارک سیوولف می توان آن را مشاهده کرد. پس از اینکه آمریکا به جنگ جهانی اول وارد شد، رئیس جمور وقت آن، وودرو ویلسون مجوز ساختن 24 عدد از این کشتی های بتنی را صادر کرد تا نقش پشتیبانی را برای نیروی دریایی این کشور ایفا نمایند. با این اوصاف، هیچکدام از این 24 کشتی به موقع ساخته نشدند و مرحله استفاده نرسیدند.

این کشتی ها زمانی ساخته شدند (تنها 12 عدد از آن ها) که جنگ تمام شده بود. دولت آمریکا کشتی ها را به شرکت های خصوصی جهت کارهای تجاری و حمل و نقل فروخت.

معضل کمبود فولاد دوباره در طول جنگ جهانی دوم ظهور کرد و قرار بر این شد تا 24 کشتی بتنی تازه دیگر ساخته شوند. این بار، تمام کشتی ها ساختشان به موقع به اتمام رسید و پیشرفت در صنعت و ابتکار در استفاده و ترکیب این مواد، باعث شد تا این ناوگان تازه بسیار مستحکم تر و قوی تر از ناوگان قبل ظاهر گردد.

این کشتی ها نقش پررنگی در طول جنگ ایفا کردند. مخصوصا در روز نبرد نورماندی معروف. آن ها در این روز برای حمل و نقل سوخت و مهمات جنگی استفاده شدند و بعضی از آن ها به علت میزان و سایزشان، می توانستند در نقش یک نفربر مناسب وظایفشان را انجام دهند.

وقتی جنگ به اتمام رسید، فولاد باری دیگر به راحتی قابل دستیابی بود و کشتی های فولادی بهینه تری در خط فراوری قرار گرفتند. کشتی های بتنی از رده خارج شدند و به بنادر مختلف برده شدند تا عمدا غرق شوند. تنها نفتکشی به نام اس اس پالو آلتو به یکی از سواحل کالیفرنیا برده شد و آن را تبدیل به یک شهربازی کردند.

اما این شهربازی هم به علت ورشکستگی اقتصادی صاحب آن برای همواره بسته شد و امروزه تنها یک مخروبه ای دیگر ساحل است که بدنه آن از وسط نیز شکافته شده است.